ប្រាសាទភ្នំបាណន់

រមណីយដ្ឋានធម្មជាតិ និងប្រវត្តិសាស្រ្ត ភ្នំបាណន់

ភ្នំបាណន់ គឺជាទីរមណីយដ្ឋានធម្មជាតិ និងប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ស្រស់ត្រកាល មួយ ដែលត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងគោលបំណង​ឧទ្ទិស​ទៅដល់ទេវនៅ ក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ភ្នំបាណន់ ជាទីសម្រាប់សក្ការៈបូជារបស់ ប្រជាជន បែបន់នៅពេលមានទុរភិក្ស ឬគ្រោះធម្មជាតិផ្សេងៗ។ ស្ថាបត្យកម្មសំណង់ប្រាសាទភ្នំបាណន់ អមដោយសម្រស់ព្រៃភ្នំ ធម្មជាតិ ពណ៌បៃតងស្រស់របស់ទី​រមណីយដ្ឋាន បាននឹងកំពុងទាក់ទាញការចាប់ អារម្មណ៍ ពីសំណាក់បណ្តាភ្ញៀវទេសចរជាតិនិងអន្តរជាតិ។

សំណង់ស្ថាបត្យកម្មបូរាណ ​   ​​ប្រាសាទភ្នំបាណន់       ឡោមព័ទ្ធទៅដោយកម្រាលព្រំ       ​​រុក្ខជាតិពណ៌បៃតងស្រស់ ដុះប្របជាប់ជើងភ្នំ ព្រមជាមួយនឹងដងស្ទឹងសង្កែដែលជានិច្ចកាលត្រជាក់ស្រេង បានកែប្រែទីនេះទៅជា រមណីយដ្ឋានមួយដ៏ស្រស់បំព្រង សម្រាប់ទស្សនាកម្សាន្ត ជារៀងរាល់ថ្ងៃឈប់សម្រាក និងក្នុងឱកាសបុណ្យទាននានា។

ប្រាសាទភ្នំបាណន់ត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងអំឡុងសតវត្សទី១១-១២ ពោលគឺនៅក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទ ឧទយាទិត្យវរ្ម័នទី២ នាឆ្នាំ១០៥០ ដល់ ១០៦៧។ ក៏ប៉ុន្តែការដឹកនាំកសាងរបស់                  ព្រះអង្គ​ ទ្រង់ ពុំបានបញ្ចប់រួចរាល់     ជាស្ថាពរនោះទេ ទើបក្រោយមក​                    ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័នទី៧ ទ្រង់បានបន្តកសាងបញ្ចប់សព្វគ្រប់ក្នុងឆ្នាំ១១៨១ ដល់ ឆ្នាំ១២១៩។

ភ្នំបាណន់មានកម្ពស់ ប្រមាណជា១០០ម៉ែត្រ។ ដើម្បីឡើងទៅឱ្យដល់ ប្រាសាទនេះបាន ភ្ញៀវទេសចរត្រូវធ្វើដំណើរថ្មើរជើង​ឆ្លងកាត់តាមជណ្តើរមួយខ្សែ ដែលមានចំនួន៣៥២កាំ ។ តួប្រាសាទទាំងមូលសាងសង់ពីថ្មបាយក្រៀមនិងថ្មភក់ មានកំពូល៥ ដោយកំពូល៤ជ្រុង តំណាងឱ្យទិសធំៗទាំង៤ និងកំពូលធំមួយនៅចំកណ្តាលប្រាសាទ ស្ថិតនៅត្រង់ចំណុចផ្លូវ​ឡើងពី​ទិស​ខាងកើត ជាប្រាសាទតាដំបងដែក ដែលតាំងពីសម័យមុនមកមានរូបសំណាក តាដំបងដែកនៅឈរចាំយាម នៅទីនោះ ។ ប្រាសាទទី២ នាទិសខាងត្បូងឈ្មោះ ប្រាសាទទម្លាក់ដូង ដែលចាស់ទុំជំនាន់ដើមបាននិទានប្រាប់កូនចៅជំនាន់​ក្រោយថា នៅទីនោះមានល្អាងធំមួយ អាចចុះទៅក្រោមបាន តែពុំមាននរណាម្នាក់បានសាកល្បងថាពិតឬអត់នោះទេ។ នៅរៀងរាល់​ពេលបុណ្យទានម្តងៗ អ្នកស្រុកឬភ្ញៀវទេសចរ ដែលបានអញ្ជើញទៅ តែងតែយកផែ្លដូង ទៅទម្លាក់ក្នុងល្អាង​ប្រាសាទនោះ​ដើម្បីផ្សង រួចហើយមករង់ចាំមើលផ្លែដូង​នោះ​អណ្តែតចេញពីស្ទឹងសង្កែវិញ។ ប្រសិនបើផ្លែដូងនោះផុះឡើង មកវិញនោះមាន​ន័យថា សេចក្តីប្រាថ្នារបស់គេប្រាកដជា​បានសម្រេច។

គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថា នៅតាមជើងភ្នំប្រាសាទបាណន់ មានគូទឹកពីរ គឺល្អាងព្រះទឹក និងល្អាងបិទមាស បើតាមន័យក្នុង ព្រហ្មញ្ញសាសនាគូទឹកនេះសង់ឡើងដើម្បីតំណាងឱ្យអាណាចក្រមួយដ៏រុងរឿង ដែលផ្សំឡើងពីធាតុដី និងទឹក។

តាមសម្តីរបស់ចាស់ទុំក្នុងស្រុកបានឱ្យដឹងពីប្រវត្តិនៃជំនឿនេះថា ប្រាសាទភ្នំបាណន់ ពីដើមគេហៅថា ប្រាសាទភ្នំបែបន់។ ពេលណាអ្នកស្រុក មានគ្រោះអាសន្ន ឬបញ្ហាខាងផ្លូវចិត្តផ្សេងៗ គេតែងតែនាំគ្នា មកបន់ស្រន់ បួងសួងជារឿយៗ លុះពេល​បានសម្រេចបំណង ក៏នាំគ្នាសែនព្រេនលាបំណន់នោះវិញ ទើបក្រោយៗមកទីនេះក៏ជាប់ឈ្មោះថា ប្រាសាទភ្នំបាណន់ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ​នេះទៅ។

                                                                                                                        បើយើងឈរលើកំពូលភ្នំ រួចហើយសំលឹងមើល    ទៅក្រោម ​​​  នោះយើងនឹង ឃើញទេសភាព ដ៏ស្រស់ត្រកាល លម្អទៅដោយ ភូមិតូចៗកណ្តាលវាលស្រែ ពិសេសដងស្ទឹងសង្កែដែលនៅជិតជើងភ្នំ។ រីឯនៅជើងភ្នំបាណន់វិញ លោកអ្នកអាច រីករាយជាមួយ​​ វាលស្មៅដ៏ខៀវខ្ចី​ និងដើរលំហែកាយនៅលើ ស្ពានយោលឆ្លងកាត់ស្ទឹង។ ទេសភាពភ្នំបាណន់គឹ ពិតជា ទេសភាពមួយដែលកម្រនឹងបានឃើញ ហើយក៏ជាទីកន្លែងសំរាប់លំហែកាយ ក្នុងពេលវិស្សមកាល។

ប្រាសាទភ្នំបាណន់ជា រមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្រ្តមួយ នៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបងដែលមានទីតាំងភូមិសាស្ត្រ ស្ថិតនៅភូមិកន្ទឺ ឃុំកន្ទឺ ស្រុកបាណន់ ទិសពាយ័ព្យនៃប្រទេសកម្ពុជា។ រមណីយដ្ឋានភ្នំបាណន់នេះ ស្ថិតនៅចម្ងាយ២៥គីឡូម៉ែត្រ ពីទីរួមខេត្តបាត់ដំបង ដែលជាកន្លែងប្រកបទៅដោយសក្តានុពលលើផ្នែកវិស័យទេសចរណ៍។